74

Ludwik Filip Czech

***

Lubię niczego

Nie musieć

Lubię płynąć z prądem

Dryfować

Patrzeć w niebo i czuć

Jak przez leniwe palce

Wartko przepływa

Konieczność

Śmieszy mnie upór

Nudzi trud

Między dniem narodzin

A śmierci

Rozwiesiłem

Hamak 
      
                                            

Ludwik Filip Czech
Źródło

----------------------

Ponoć z prądem płyną tylko śnięte ryby. Coś jest na rzeczy. 
Jednakże...
Czasem warto dać się ponieść fali, co rozstrzygnie za nas. 

73

Adam Zagajewski 

Sklepy mięsne

Afrykanin a nie Murzyn
nie słyszy się już dziś o Murzynach
którzy zginęli w kopalni węgla
to robotnicy afrykańscy ze zmiażdżonymi
czaszkami spoczęli pod zwałami mózgu
nie słyszy się już dziś o rzeźniku
starym rycerzu krwi
sklepy mięsne oto muzea nowej wrażliwości
urzędnik a nie kat
nie słyszy się już dziś o hyclu
którego nienawidziły dzieci
W dwudziestym wieku pod rządami nowej władzy rozumu
pewne rzeczy już się nie zdarzają
krew na ulicy na maskach samochodów
i na samochodach bez maski
człowiek biały z przerażenia
Europejczyk oko w oko ze śmiercią
nie słyszy się już dziś o śmierci
zgon a nie śmierć
to jest właściwe słowo
Wymawiam je i nagle spostrzegam
że moje usta wyścielono tekturą
którą dawniej nazywano milczeniem

---------------

Przetasowanie, weryfikacja, autocenzura. Poprawność polityczna i cywilizacyjny polor. 
Człowiek współczesny nie potrafi znieść surowych prawd. Musi owijać je w sreberka. 
Czy tak jest lepiej? Tak jest inaczej? Jak zwał, tak zwał.

72

Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Są takie chwile 
Są takie chwile, że się nie śmie badać
swej własnej duszy, bo się człowiek lęknie,
że ani jednej nie znajdzie w niej struny
co, potrącona, jeszcze czysto dźwięknie.

Lecz trzeba tylko jednego spojrzenia
pełnego wielkiej miłości oczyma,
by w akord związać wszystkie struny duszy...
potrzeba jednych oczu -- lecz ich nie ma!

---------------

Nie ma; oj, nie ma...  

71

Dzisiejsza propozycja jest o tyle wyjątkowa, że stanowi ją modlitwa; niekiedy również w formie śpiewanej. Melodii wprawdzie nie znam, lecz utwór towarzyszy mi w chwilach zwątpienia i marazmu. Co, zważywszy moją chimeryczną naturę, zdarza się nader często.

Święty Antoni, cudotwórco Boży

Święty Antoni, cudotwórco Boży,
Ja Ciebie wzywam, gdy serce się trwoży,
Gdy moją duszę tęsknota napadnie,
Kiedy grom pokus ciężki na nią spadnie.
 
Kiedy do pracy jestem zniechęcony,
Gdy jestem smutny albo zrozpaczony,
Wtedy do Ciebie wznoszę swe błaganie,
Ty się litujesz, dajesz posłuchanie.
 
Gdy przyjdą myśli tak czarne jak mara,
Gdy w sercu, zda się, wygasła już wiara,
Ty nie opuszczasz grzesznika nędznego,
Ty prosisz za nim Zbawcę łaskawego.
 
I kiedy dla mnie nic nie ma uroku,
I kiedy sam czuję się na każdym kroku,
Gdy przyjaciele już o mnie zapomną,
Ty nie zapomnisz, masz litość nade mną.
 
Kiedy od ludzi serce już zranione,
Gdy z ich przyczyny ono zakrwawione,
Wtedy pociechy balsam Ty w nie wlewasz,
Do przebaczenia uraz bliźnim wzywasz.
 
Więc Cię dziś błagam, o święty Patronie,
Niech znów miłością serce me zapłonie.
Niech mi się wszystko czarne nie wydaje,
Twój niech mi przykład przed oczyma staje.
 
Ty bądź mi ojcem, bratem, przyjacielem,
Ty przewodnikiem i nauczycielem,
Niech się nie lękam; pewny Twej opieki,
Niech idę śmiało w świat Boży, daleki!
 
Wszak co Ty zechcesz, to uprosić zdołasz,
Gdy do Dzieciątka Jezus o to wołasz;
Uproś więc spokój mej duszy znękanej,
Dodaj ochoty boleścią szarpanej.
 
Wyproś pokorę, czystość sercu memu,
Niech się podoba zawsze Panu swemu,
Prowadź mnie drogą, co wiedzie do nieba,
Naucz, jak cierpieć i modlić się trzeba.
 
A gdy już stanę u bramy wieczności,
Ty wtenczas wprowadź duszę do jasności,
A Bóg ją przyjmie jako własność swoją.
W niebie powiększy ona chwałę Twoją.

70

 Przemysław Biecek, Wiersze pisze się w chwilach samotności

Wiersze pisze się w chwilach samotności,

bo przecież nie gdy są goście,
nie gdy się całuje żonę,
nie gdy bawi się z synem,
nie gdy przeżywa się chwile szczęścia.

Samotność to dobry czas na pisanie wierszy
to spaja z czytelnikiem
nikt przecież nie zazdrości samotności,
nie pożąda samotności bliźniego.

Wiersze też czyta się w chwilach samotności,
pomijając może wieczorki autorskie
i odczyty wierszy na lekcjach polskiego
to jednak na szczęście nie przydarza się każdemu wierszowi.

Czy to sprawia, że wiersze lubią samotność?

Czy są wiersze, które nie chcą być czytane na głos?
Takie, które chcą z kartek wskakiwać do głowy,
wykorzystać swoje 30 sekund,
zabłysnąć po cichu i zniknąć?

Te bardziej egoistyczne chcą pewnie zostawić po sobie choćby dwuwers.

Tak, wiersze pisze się w samotności,
Pisząc wiersz tworzy się cień z którym można przez chwilę pobyć
W tej intymnej chwili dzieli się z wierszem wszystkie myśli i pragnienia.

A później...
Suszymy go i wieszamy obok innych wierszy.

---------------

Zawsze w samotności, w interakcji z cieniem.
Który inspiruje - znikając chwilę potem.
Który czai się tuż za rogiem. Który, kiedy chce, powraca.

69

Czesław Miłosz, Los 

Czy tym samym jest żołądź i dąb oszroniały? 
Czy tym samym jest paproć i węgiel kamienny? 
Czy tym samym jest kropla i fal morskich wały? 
Czy tym samym jest metal i pierścionek cenny? 

Czemuż więc zapytujesz mnie o wiersze dawne 
I o minionych dziewczyn cudaczne imiona? 
Niech wiersze moje drogą jaką kto chce chodzą, 
Niechaj moje dziewczyny innym dzieci rodzą, 
Mnie węgiel, dąb i pierścień, i fala spieniona.

---------------

Życie jest drogą bez powrotu. Świat się przepoczwarza, a my z nim. Nieustannie.

68

Czesław Miłosz

Veni Creator 

Przyjdź, Duchu Święty,
zginając (albo nie zginając) trawy,
ukazując się (albo nie) nad głową językiem płomienia,
kiedy sianokosy albo kiedy na podorywkę wychodzi traktor
w dolinie orzechowych gajów, albo kiedy śniegi
przywalą jodły kalekie w Sierra Nevada.

 Jestem człowiek tylko, więc potrzebuję widzialnych znaków,
nużę się prędko budowaniem schodów abstrakcji.
Prosiłem nieraz, wiesz sam, żeby figura w kościele
podniosła dla mnie rękę, raz jeden, jedyny.

 Ale rozumiem że znaki mogą być tylko ludzkie.
Zbudź więc jednego człowieka, gdziekolwiek na ziemi
(nie mnie, bo jednak znam co przyzwoitość)
i pozwól, abym patrząc na niego podziwiać mógł Ciebie.

---------------

 Majstersztyk!

Jedynie to, póki co, mogę na ten temat wykrzesać z siebie o szóstej nad ranem.

 Wystarczy. 

67

Edgar Allan Poe, W samotności

Od lat dziecinnych zawsze byłem

Inny niż wszyscy – i patrzyłem

Nie tam, gdzie wszyscy – miałem swoje,

Nieznane innym smutków zdroje –

I nie czerpałem z ich krynicy

Uczuć – nie tak, jak śmiertelnicy

Radością tchnąłem i zapałem –

A co kochałem – sam kochałem –

To wtedy – nim w burzliwe życie

Zdążyłem wejść – powstała skrycie

Z dna wszelkich złych i dobrych dążeń

Ta tajemnica, co mnie wiąże –

Ze strumienia lub potoku –

Z urwistego góry stoku –

Z kręgu słońca, gdy w jesieni

Blednie złoty blask promieni –

Z błyskawicy ostrym końcem

Drzewo obok mnie rażącej –

Z burzy, grzmotów, ziemi drżenia –

Z chmury – która u sklepienia

Niebieskiego zawieszona –

Miała dla mnie kształt demona...

(Tłum. Wojciech Usakiewicz) 

---------------

Być sam na sam z mroczną tajemnicą
i sam na sam z największą euforią
Po trosze po to, by strzec ich zazdrośnie
lecz głównie z racji natury odmiennej
Jak mur, co dzikim winem ozdobiony
zwodzi jednością z tym, co go oplata

66

Władysław Orkan, Kłamstwem jest człowiek

Kłamstwem jest człowiek, och zaiste,

Kłamstwem jest jego świat-

A prawdą jest drzewo strzeliste,

Prawdą są obłoki czyste,

Prawdą jest kwiat.

---------------

Kłamstwem jest? Być może. Lecz jakże błogosławionym.

65

Stanisław Barańczak

 

Jeżeli porcelana to wyłącznie taka

Jeżeli porcelana to wyłącznie taka

Której nie żal pod butem tragarza lub gąsienicą czołgu,
Jeżeli fotel, to niezbyt wygodny, tak aby
Nie było przykro podnieść się i odejść;
Jeżeli odzież, to tyle, ile można unieść w walizce,
Jeżeli książki, to te, które można unieść w pamięci,
Jeżeli plany, to takie, by można o nich zapomnieć
gdy nadejdzie czas następnej przeprowadzki
na inną ulicę, kontynent, etap dziejowy
lub świat

Kto ci powiedział, że wolno się przyzwyczajać?
Kto ci powiedział, że cokolwiek jest na zawsze?
Czy nikt ci nie powiedział, że nie będziesz nigdy
w świecie
czuł się jak u siebie w domu?

---------------

Nie warto zbytecznie przywiązywać się co rzeczy? Kto wie, może i do ludzi także.
Czy aby jednak "zbytecznie" to samo dla każdego znaczy?
Może warto oswoić mały kawałeczek świata.
Ot, choćby na czas krótkiego w tymże świecie przebywania.

64

Jan Brzechwa, Chrząszcz

W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie
I Szczebrzeszyn z tego słynie.

Wół go pyta: "Panie chrząszczu,
Po co pan tak brzęczy w gąszczu?"

"Jak to - po co? To jest praca,
Każda praca się opłaca."

"A cóż za to pan dostaje?"
"Też pytanie! Wszystkie gaje,

Wszystkie trzciny po wsze czasy,
Łąki, pola oraz lasy,

Nawet rzeczki, nawet zdroje,
Wszystko to jest właśnie moje!"

Wół pomyślał: "Znakomicie,
Też rozpocznę takie życie."

Wrócił do dom i wesoło
Zaczął brzęczeć pod stodołą

Po wolemu, tęgim basem.
A tu Maciek szedł tymczasem.

Jak nie wrzaśnie: "Cóż to znaczy?
Czemu to się wół prożniaczy?!"

"Jak to? Czyż ja nic nie robię?
Przecież właśnie brzęczę sobie!"

"Ja ci tu pobrzęczę, wole,
Dosyć tego! Jazda w pole!"

I dał taką mu robotę,
Że się wół oblewał potem.

Po robocie pobiegł w gąszcze.
"Już ja to na chrząszczu pomszczę!"

Lecz nie zastał chrząszcza w trzcinie,
Bo chrząszcz właśnie brzęczał w Pszczynie.

---------------

Cóż, nie należy wchodzić w cudzą rolę. Zazwyczaj czeka nas "detronizacja".

63

Małgorzata Ewa Parell 

Serce i rozum

Nie zestarzejemy się razem
i nie będę matką twoich dzieci
Zestarzeję się oddzielnie, 
o całe lata świetlne wcześniej.

Oddzielność jest kategorią banicji:
repliką i sankcją rozminięcia w czasie.

Jak mam zwrócić wolność twoim latom przyszłym?
Rozum to ogarnia, serce nie nadąża...

62

Adam Ziemianin, Antyfona do jabłka robaczywego

kto cię skazał na robaka
w środku lata
kto wymyślił te tortury
już na drzewie

chorobliwie rumiane
dojrzewasz w okresie
międzywojennym
połączone pępowiną gałęzi

ale już za chwilę
drzewo natchnione wiatrem
wyrzeknie się ciebie

upadniesz jak inne
niedaleko od jabłoni
a robak twój gość nieproszony
w chwili sytości i samouwielbienia
będzie szeptał:

jesteś ze mną chore
lecz jakże dzięki mnie
wzbogaciło się twe
życie wewnętrzne
uwierzysz mu chcąc nie chcąc

---------------

Toż dopiero choroby potrzeba, by życie wewnętrzne w człowieku zakrzewić!?
Broń nas, o Boże, od takiego "dobrodziejstwa". Jak drzewo jabłka, tak i nas się wyrzekną ci, co larwy zepsucia pierwej nam zaszczepili.

61

Piotr Cielesz

rubel kobieta Bóg

u Dostojewskiego rządzą:

Bóg, rubel i kobieta

światem rzecz jasna

dostrzegł to kiedyś prawdziwie

pewien polski felietonista

Bóg rubel kobieta

kobieta Bóg rubel

rubel kobieta Bóg

trzy rzeczy a ciężko się połapać

przed wojną na pewno Bóg

po wojnie rubel

teraz idą kobiety!

panowie! chowajmy ruble

Bóg się schowa sam

__________________

Nic dodać, nic ująć. Rewelka!

60

Barbara Szurkowska, Jak łatwo

jak łatwo nocą

układać mity
z gwieździstych splotów
z księżycowych prawd
myśli kierować
ku zbawiennym świtom

a gdy jasność
otworzy oczy
rozmyje gwiazdy
rozwieje księżyce
wyłoni się obraz
pełen krzywizn
jakże inny
wizerunek twarzy

---------------

Tak wielcy, tak piękni jesteśmy, gdy oddajemy się marzeniom.
Tak zwykli, tak mali jawimy się sobie, gdy czar ich już pryśnie.
Czy słusznie?

59

Anna Świrszczyńska, Nieistniejący

Gdzie jesteś, przyjacielu

czysty jak roślina,

wierniejszy

niż własne ciało.

Miliony ludzi rodzi ziemia,

ale ty się nie urodziłeś.

Nie ma

nawet ciszy oczekującej na twój głos,

nawet przestrzeni

oczekującej na cień poruszenia się

twojej ręki.

Nieistniejący,

przyjdź do mnie.

__________

O, jakże wielka bywa tęsknota za "nieistniejącym". 
Gdybyż tak, miast imaginować wyobraźnią, móc go spotykać twarzą w twarz.
Przybądź i do mnie, mój Nieistniejący.